காண்ட: 4 । ஸர்க: 001 ॥
ஸ தாம் புஷ்கரிணீம் கத்வா பத்ம உத்பல ஜஷாகுலாம் ।
ராம: ஸௌமித்ரி ஸஹிதோ விலலாப அகுலேந்த்ரிய: ॥ 4-1-1
தத்ர த்ஷ்ட்வைவா தாம் ஹர்ஷாத் இந்த்ரியாணி சகம்பிரே ।
ஸ காமவஶம் ஆபந்ந: ஸௌமித்ரிம் இதம் அப்ரவீத் ॥ 4-1-2
ஸௌமித்ரே ஶோபதே பம்பா வைதூர்ய விமல உதகா ।
ஃபுல்ல பத்ம உத்பலவதீ ஶோபிதா விவிதை: த்ருமை: ॥ 4-1-3
ஸௌமித்ரே பஶ்ய பம்பாயா: காநநம் ஶுப தர்ஶநம் ।
யத்ர ராஜந்தி ஶைலா வா த்ருமா: ஸ ஶிகரா இவ ॥ 4-1-4
மாம் து ஶோகாபி ஸந்தப்தம் ஆதய: பீடயந்தி வை ॥
பரதஸ்ய ச து:கேந வைதேஹ்யா ஹரணேந ச ॥ 4-1-5
ஶோகார்தஸ்ய அபி மே பம்பா ஶோபதே சித்ர காநநா ।
வ்யவகீர்ணா பஹு விதை: புஷ்பை: ஶீதோதகா ஶிவா ॥ 4-1-6
நலிநை: அபி ஸம்சந்நா ஹி அத்யர்த ஶுப தர்ஶநா ।
ஸர்ப வ்யால அநுசரிதா ம்க த்விஜ ஸமாகுலா ॥ 4-1-7
அதிகம் ப்ரவிபாதி ஏதத் நீல பீதம் து ஶாத்வலம் ।
த்ருமாணாம் விவிதை: புஷ்பை: பரிஸ்தோமை: இவ அர்பிதம் ॥ 4-1-8
புஷ்ப பார ஸம்த்தாநி ஶிகராணி ஸமந்தத: ।
லதாபி: புஷ்பித அக்ராபி: உபகூடாநி ஸர்வத: ॥ 4-1-9
ஸுக அநிலோ(அ)யம் ஸௌமித்ரே கால: ப்ரசுர மந்மத: ।
கந்தவாந் ஸுரபிர் மாஸோ ஜாத புஷ்ப ஃபல த்ரும: ॥ 4-1-10
பஶ்ய ரூபாணி ஸௌமித்ரே வநாநாம் புஷ்ப ஶாலிநாம் ।
ஸ்ஜதாம் புஷ்ப வர்ஷாணி வர்ஷம் தோயமுசாம் இவ ॥ 4-1-11
ப்ரஸ்தரேஷு ச ரம்யேஷு விவிதா: காநந த்ருமா: ।
வாயு வேக ப்ரசலிதா: புஷ்பை: அவகிரந்தி காம் ॥ 4-1-12
பதிதை: பதமாநை: ச பாதபஸ்தை: ச மாருத: ।
குஸுமை: பஶ்ய ஸௌமித்ரே க்ரீடதீவ ஸமந்தத: ॥ 4-1-13
விக்ஷிபந் விவிதா: ஶாகா நகாநாம் குஸுமோத்கடா: ।
மாருத: சலித ஸ்தாநை: ஷட்பதை: அநுகீயதே ॥ 4-1-14
மத்த கோகில ஸந்நாதை: நர்தயந் இவ பாதபாந் ।
ஶைல கந்தர நிஷ்க்ராந்த: ப்ரகீத இவ ச அநில: ॥ 4-1-15
தேந விக்ஷிபதா அத்யர்தம் பவநேந ஸமந்தத: ।
அமீ ஸம்ஸக்த ஶாகாக்ரா க்ரதிதா இவ பாதபா: ॥ 4-1-16
ஸ ஏவ ஸுக ஸம்ஸ்பர்ஶோ வாதி சந்தந ஶீதல: ।
கந்தம் அப்யவஹந் புண்யம் ஶ்ரம அபநயோ அநில: ॥ 4-1-17
அமீ பவந விக்ஷிப்தா விநந்தந்தீ இவ பாதபா: ।
ஷட்பதை: அநுகூஜத்பி: வநேஷு மது கந்திஷு ॥ 4-1-18
கிரி ப்ரஸ்தேஷு ரம்யேஷு புஷ்பவத்பி: மநோரமை: ।
ஸம்ஸக்த ஶிகரா ஶைலா விராஜந்தி மஹாத்ருமை: ॥ 4-1-19
புஷ்ப ஸம்சந்ந ஶிகரா மாருத: உத்க்ஷேப சஞ்சலா ।
அமீ மதுகரோத்தம்ஸா: ப்ரகீத இவ பாதபா: ॥ 4-1-20
ஸுபுஷ்பிதாம்ஸ்து பஶ்ய ஏதாந் கர்ணிகாராந் ஸமந்தத: ।
ஹாடக ப்ரதி ஸஞ்ச்சந்நாந் நராந் பீதாம்பராந் இவ ॥ 4-1-21
அயம் வஸந்த: ஸௌமித்ரே நாநா விஹக நாதித: ।
ஸீதயா விப்ரஹீணஸ்ய ஶோக ஸந்தீபநோ மம ॥ 4-1-22
மாம் ஹி ஶோக ஸமாக்ராந்தம் ஸந்தாபயதி மந்மத: ।
ஹ்ஷ்டம் ப்ரவதமாநஶ்ச ஸமாஹ்வயதி கோகில: ॥ 4-1-23
ஏஷ தாஅத்யூஹகோ ஹ்ஷ்டோ ரம்யே மாம் வந நி।ர்ஜரே ।
ப்ரணதந் மந்மதாவிஷ்டம் ஶோசயிஷ்யதி லக்ஷ்மண ॥ 4-1-24
ஶ்ருத்வா ஏதஸ்ய புரா ஶப்தம் ஆஶ்ரமஸ்தா மம ப்ரியா ।
மாம் ஆஹூய ப்ரமுதிதா பரமம் ப்ரத்யநந்தத ॥ 4-1-25
ஏவம் விசித்ரா: பதகா நாநா ராவ விராவிண: ।
வ்க்ஷ குல்ம லதா: பஶ்ய ஸம்பதந்தி ஸமந்தத:॥ 4-1-26
விமிஶ்ரா விஹகா: பும்பி: ஆத்ம வ்யூஹ அபிநந்திதா: ।
ப்ங்கராஜ ப்ரமுதிதா: ஸௌமித்ரே மதுர ஸ்வரா: ॥ 4-1-27
அஸ்யா: கூலே ப்ரமுதிதா: ஸம்கஶ: ஶகுநாஸ்த்விஹ ।
தாத்யூஹரதி விக்ரந்தை: பும்ஸ்கோகில ருதை: அபி । 4-1-28
ஸ்வநந்தி பாதபா: ச இமே மாம் அநங்க ப்ரதீபகா: ।
அஶோக ஸ்தபக அங்கார: ஷட்பத ஸ்வந நிஸ்வந: ॥ 4-1-29
மாம் ஹி பல்லவ தாம்ரார்சி: வஸந்தாக்நி: ப்ரதக்ஷ்யதி ।
ந ஹி தாம் ஸூக்ஷ்மபக்ஷ்மாக்ஷீம் ஸுகேஶீம் ம்து பாஷிணீம் ॥ 4-1-30
அபஶ்யதோ மே ஸௌஉமித்ரே ஜீவிதே(அ)ஸ்தி ப்ரயோஜநம் ।
அயம் ஹி ருசிர: தஸ்யா: காலோ ருசிர காநந: ॥ 4-1-31
கோகிலாகுல ஸீமாந்த: தயிதாயா மம அநக: ।
மந்மத ஆயாஸ ஸம்பூதோ வஸந்த குண வர்தித: ॥ 4-1-32
அயம் மாம் தக்ஷ்யதி க்ஷிப்ரம் ஶோகாக்நி: ந சிராதிவ ।
அபஶ்யத தாம் வநிதாம் பஶ்யதோ ருசிர த்ருமாந் ॥ 4-1-33
மம அயம் ஆத்மப்ரபவோ பூயஸ்த்வம் உபயாஸ்யதி ।
அத்ஶ்யமாநா வைதேஹீ ஶோகம் வர்தயதீ இஹ மே ॥ 4-1-34
த்ஶ்யமாநோ வஸந்த: ச ஸ்வேத ஸம்ஸர்க தூஷக: ।
மாம் ஹி ஸா ம்கஶாபாக்ஷீ சிந்தா ஶோக பலாத்க்தம் ॥ 4-1-35
ஸந்தாபயதி ஸௌமித்ரே க்இர: சைத்ர வநாநில: ।
அமீ மயூரா: ஶோபந்தே ப்ரந்த்யந்த: தத: தத: ॥ 4-1-36
ஸ்த்வை: பக்ஷை: பவந உத்தூதை: கவாக்ஷை: ஸ்ஃபாடிகை: இவ ।
ஶிகிநீபி: பரிவ்தாஸ்த ஏதே மத மூர்சிதா: ॥ 4-1-37
மந்மத அபிபரீதஸ்ய மம மந்மத வர்தநா: ।
பஶ்ய லக்ஷ்ணம ந்த்யந்தம் மயூரம் உபந்த்யதி ॥ 4-1-38
ஶிகிநீ மந்மத ஆர்தை: ஏஷா பர்தாரம் கிரி ஸாநுநி ।
தாம் ஏவ மநஸா ராமாம் மயுரோ(அ)பி அநுதாவதி ॥ 4-1-39
விதத்ய ருசிரௌ பக்ஷௌ ருதை: உபஹஸந் இவ ।
மயூரஸ்ய வநே நூநம் ரக்ஷஸா ந ஹ்தா ப்ரியா ॥ 4-1-40
தஸ்மாத் ந்த்யதி ரம்யேஷு வநேஷு ஸஹ காந்தயா ।
மம த்வயம் விநா வாஸ: புஷ்பமாஸே ஸுது:ஸஹ: ॥ 4-1-41
பஶ்ய லக்ஷ்மண ஸம்ராக: திர்யக் யோநிகதேஷு அபி ।
யதேஷா ஶிகிநீ காமாத் பர்தாரம் அபிவர்ததே ॥ 4-1-42
மாம் அபி ஏவம் விஶாலாக்ஷீ ஜாநகீ ஜாத ஸம்ப்ரமா ।
மதநேந அபிவர்தேத யதி ந அபஹ்தா பவேத் ॥ 4-1-43
பஶ்ய லக்ஷ்மண புஷ்பாணி நிஷ்ஃபலாநி பவந்தி மே ।
புஷ்ப பார ஸம்த்தாநாம் வநாநாம் ஶிஶிராத்யயே ॥ 4-1-44
ருசிராணி அபி புஷ்பாணி பாதபாநாம் அதிஶ்ரியா ।
நிஷ்ஃபலாநி மஹீம் யாந்தி ஸமம் மதுகரோத்கரை: ॥ 4-1-45
நதந்தி காவம் முதிதா: ஶகுநா ஸங்கஶ: கலம் ।
ஆஹ்வயந்த இவ அந்யோந்யம் காம உந்மாதகரா மம ॥ 4-1-46
வஸந்தோ யதி தத்ர அபி யத்ர மே வஸதி ப்ரியா ।
நூநம் பரவஶா ஸீதா ஸா அபி ஶோச்யதி அஹம் யதா ॥ 4-1-47
நூநம் ந து வஸந்த: தம் தேஶம் ஸ்ப்ஶதி யத்ர ஸா ।
கதம் ஹி அஸித பத்மாக்ஷீ வர்தயேத் ஸா மயா விநா ॥ 4-1-48
அதவா வர்ததே தத்ர வஸந்தோ யத்ர மே ப்ரியா ।
கிம் கரிஷ்யதி ஸுஶ்ரோணீ ஸா து நிர் பர்த்ஸிதா பரை: ॥ 4-1-49
ஶ்யாமா பத்ம பலாஶாக்ஷீ ம்து பாஷா ச மேம் ப்ரியா ।
நூநம் வஸந்தம் ஆஸாத்ய பரித்யக்ஷ்யதி ஜீவிதம் ॥ 4-1-50
த்டம் ஹி ஹ்தயே புதி: மம ஸம்ப்ரதிவர்ததே ।
ந அலம் வ।ர்தயிதும் ஸீதா ஸாத்வீ மத் விரஹம் கதா ॥ 4-1-51
மயி பாவோ ஹி வைதேஹ்யா: தத்த்வதோ விநிவேஶித: ।
மம அபி பாவ: ஸீதாயாம் ஸர்வதா விநிவேஶித: ॥ 4-1-52
ஏஷ புஷ்பவஹோ வாயு: ஸுக ஸ்பர்ஶோ ஹிமாவஹ: ।
தாம் விசிந்தயத: காந்தாம் பாவக ப்ரதிமோ மம ॥ 4-1-53
ஸதா ஸுகம் அஹம் மந்யே யம் புரா ஸஹ ஸீதாயா ।
மாருத: ஸ விநா ஸீதாம் ஶோக ஸஞ்ஜநஓ மம ॥ 4-1-54
தாம் விந அத விஹங்கோ அஸௌ பக்ஷீ ப்ரணதித: ததா ।
வாயஸ: பாதபகத: ப்ரஹ்ஷ்டம் அபி கூஜதி ॥ 4-1-55
ஏஷ வை தத்ர வைதேஹ்யா விஹக: ப்ரதிஹாரக: ।
பக்ஷீ மாம் து விஶாலாக்ஷ்யா: ஸமீபம் உபநேஷ்யதி ॥ 4-1-56
பஶ்ய லக்ஷ்மண ஸம்நாதம் வநே மத விவர்தநம் ।
புஷ்பித அக்ரேஷு வ்க்ஷேஷு த்விஜாநாம் அவகூஜதாம் ॥ 4-1-57
விக்ஷிப்தாம் பவநேந ஏதாம் அஸௌ திலக மஞ்ஜரீம் ।
ஷட்பத: ஸஹஸா அப்யேதி மத உத்தூதாம் இவ ப்ரியாம் ॥ 4-1-58
காமிநாம் அயம் அத்யந்தம் அஶோக: ஶோக வர்தந: ।
ஸ்தபகை: பவந உத்க்ஷிப்தை: தர்ஜயந் இவ மாம் ஸ்தித: ॥ 4-1-59
அமீ லக்ஷ்மண த்ஶ்யந்தே சூதா: குஸும ஶாலிந: ।
விப்ரம உத்ஸிக் த மநஸ: ஸ அங்கராகா நரா இவ ॥ 4-1-60
ஸௌமித்ரே பஶ்ய பம்பாயா: சித்ராஸு வந ராஜிஷு ।
கிம்நரா நரஶார்தூல விசரந்தி தத: தத: ॥ 4-1-61
இமாநி ஶுப கந்தீநி பஶ்ய லக்ஷ்மண ஸர்வஶ: ।
நலிநாநி ப்ரகாஶந்தே ஜலே தருண ஸூர்ய வத் ॥ 4-1-62
ஏஷா ப்ரஸந்ந ஸலிலா பத்ம நீல உத்பலாயுதா ।
ஹம்ஸ காரண்டவ ஆகீர்ணா பம்பா ஸௌகந்திகா யுதா ॥ 4-1-63
ஜலே தருண ஸூர்யாபை: ஷட்பத ஆஹத கேஸரை: ।
பந்கஜை: ஶோபதே பம்பா ஸமந்தாத் அபிஸம்வ்தா ॥ 4-1-64
சக்ரவாக யுதா நித்யம் சித்ர ப்ரஸ்த வநாந்தரா ।
மாத।ங்க ம்க யூதை: ச ஶோபதே ஸலில அர்திபி: ॥ 4-1-65
பவந ஆஹத வேகாபி: ஊர்மிபி: விமலே அம்பஸி ।
பந்கஜாநி விராஜந்தே தாட்யமாநாநி லக்ஷ்மண ॥ 4-1-66
பத்ம பத்ர விஶாலாக்ஷீம் ஸததம் ப்ரிய பந்கஜாம் ।
அபஶ்யதோ மே வைதேஹீம் ஜீவிதம் ந அபிரோசதே ॥ 4-1-67
அஹோ காமஸ்ய வாமத்வம் யோ கதாம் அபி துர்லபாம் ।
ஸ்மாரயிஷ்யதி கல்யாணீம் கல்யாண தர வாதிநீம் ॥ 4-1-68
ஶக்யோ தாரயிதும் காமோ பவேத் அப்யாகதோ மயா ।
யதி பூயோ வஸந்தோ மாம் ந ஹந்யாத் புஷ்பித த்ரும: ॥ 4-1-69
யாநி ஸ்ம ரமணீயாநி தயா ஸஹ பவந்தி மே ।
தாநி ஏவ அரமணீயாநி ஜாயந்தே மே தயா விநா ॥ 4-1-70
பத்மகோஶ பலாஶாநி த்ரஷ்டும் த்ஷ்டி: ஹி மந்யதே ।
ஸீதாயா நேத்ர கோஶாப்யாம் ஸத்ஶாந் இதி லக்ஷ்மண ॥ 4-1-71
பத்ம கேஸர ஸம்ஸ்ஷ்டோ வ்க்ஷாந்தர விநி:ஸ்த: ।
நி:ஶ்வாஸ இவ ஸீதாயா வாதி வாயு: மநோஹர: ॥ 4-1-72
ஸௌமித்ரே பஶ்ய பம்பாயா தக்ஷிணே கிரி ஸாநுஷு ।
புஷ்பிதாந் க।ர்ணிகாரஸ்ய யஷ்டிம் பரம ஶோபிதாம் ॥ 4-1-73
அதிகம் ஶைல ராஜோ(அ)யம் தாதுபி: து விபூஷித: ।
விசித்ரம் ஸ்ஜதே ரேணும் வாயு வேக விகட்டிதம் ॥ 4-1-74
கிரி ப்ரஸ்தாஸ்து ஸௌமித்ரே ஸர்வத: ஸம்ப்ரபுஷ்பிதை: ।
நிஷ்பத்ரை: ஸர்வதோ ரம்யை: ப்ரதீப்தா இவ கிம்ஶுகை: ॥ 4-1-75
பம்பா தீர ருஹா: ச இமே ஸம்ஸக்தா மது கந்திந: ।
மாலதீ மல்லிகா பத்ம கரவீரா: ச புஷ்பிதா: ॥ 4-1-76
கேதக்ய: ஸிந்துவாரா: ச வாஸந்த்ய: ச ஸுபுஷ்பிதா: ।
மாதவ்யோ கந்தபூர்ணா: ச குந்தகுல்மா: ச ஸ।ர்வஶ: ॥ 4-1-77
சிரிபில்வா மதூகா: ச வஞ்ஜுலா வகுலா: ததா ।
சம்பகா: திலகா: ச ஏவ நாகவ்க்ஷா: ச புஷ்பிதா: ॥ 4-1-78
பத்மகா: ச ஏவ ஶோபந்தே நீல அஶோகா: ச புஷ்பிதா:லோத்ரா: ச கிரி ப்ஷ்டேஷு ஸிம்ஹ கேஸர பிந்ஜரா: ॥ 4-1-79
அந்கோலா: ச குரண்டா: ச பூர்ணகா: பாரிபத்ரகா: ।
சூதா: பாடலய: ச அபி கோவிதாரா: ச புஷ்பிதா: ॥ 4-1-80
முசுகுந்த அர்ஜுநா: ச ஏவ த்ஶ்யந்தே கிரிஸாநுஷுகேதக உத்தாலகா: ச ஏவ ஶிரீஷா: ஶிம்ஶுபா தவா: ॥ 1-4-81
ஶால்மல்ய: கிம்ஶுகா: ச ஏவ ரக்தா: குரவகா: ததா ।
திநிஶா நக்தமாலா: ச சந்தநா: ஸ்யந்தநா: ததா ॥ 1-4-82
ஹிந்தால: திலகா: ச ஏவ நாக வ்க்ஷா: ச புஷ்பிதா: ।
புஷ்பிதாந் புஷ்பித அக்ராபி: லதாபி: பரிவேஷ்டிதாந் ॥ 4-1-83
த்ருமாந் பஶ்ய இஹ ஸௌமித்ரே பம்பாயா ருசிராந் பஹூந் ।
வாத விக்ஷிப்த விடபாந் யதா ஆஸந்நாந் த்ருமாந் இமாந் ॥ 4-1-84
லதா: ஸமநுவ।ர்தந்தே மத்தா இவ வர ஸ்த்ரிய: ।
பாதபாத் பாதபம் கச்சந் ஶைலாத் ஶைலம் வநாத் வநம் ॥ 4-1-85
வாதி ந ஏக ரஸ ஆஸ்வாத ஸம்மோதித இவ அநில: ।
கேசித் பர்யாப்த குஸுமா: பாதபா மது கந்திந: ॥ 4-1-86
கேசித் முகுல ஸம்வீதா: ஶ்யாம வர்ணா இவ ஆபபு: ।
இதம் ம்ஷ்டம் இதம் ஸ்வாது ப்ரஃபுல்லம் இதம் இத்யபி ॥ 4-1-87
ராக யுக்தோ மதுகர: குஸுமேஷு ஆவலீயதே ॥
நிலீய புநர் உத்பத்ய ஸஹஸா அந்யத்ர கச்சதி ।
மது லுப்தோ மதுகர: பம்பா தீர த்ருமேஷு அஸௌ ॥ 4-1-88
இயம் குஸும ஸங்ஹாதை: உபஸ்தீர்ணா ஸுகா க்தா ।
ஸ்வயம் நிபதிதை: பூமி: ஶயந ப்ரஸ்தரை: இவ ॥ 4-1-89
விவிதா விவிதை: புஷ்பை: தை: ஏவ நகஸாநுஷு ।
விஸ்தேஏர்ணா: பீத ரக்தாபா ஸௌமித்ரே ப்ரஸ்தரா: க்தா: ॥ 1-4-90
ஹிமாந்தே பஶ்ய ஸௌமித்ரே வ்க்ஷாணாம் புஷ்ப ஸம்பவம் ।
புஷ்ப மாஸே ஹி தரவ: ஸம்கர்ஷாத் இவ புஷ்பிதா: ॥ 4-1-91
ஆஹ்வயந்த இவ அந்யோந்யம் நகா: ஷட்பத நாதிதா: ।
குஸுமோத்தம்ஸ விடபா: ஶோபந்தே பஹு லக்ஷ்மண ॥ 4-1-92
ஏஷ காரண்டவ: பக்ஷீ விகாஹ்யா ஸலிலம் ஶுபம் ।
ரமதே காந்தாயா ஸார்தம் காமம் உத்தீபயந் இவ ॥ 4-1-93
மந்தகிந்யாஸ்து யதிதம் ரூபம் ஏதந் மநோரரம் ।
ஸ்தாநே ஜகதி விக்யாதா குணா: தஸ்யா மநோரமா: ॥ 4-1-94
யதி த்ஶ்யேத ஸா ஸாத்வீ யதி ச இஹ வஸேம ஹி ।
ஸ்ப்ஹயேயம் ந ஶக்ராய ந அயோத்யாயை ரகூத்தம ॥ 4-1-95
ந ஹி ஏவம் ரமணீயேஷு ஶாத்வலேஷு தயா ஸஹ ।
ரமதோ மே பவேத் சிந்தா ந ஸ்ப்ஹா அந்யேஷு வா பவேத் ॥4-1-96
அமீ ஹி விவிதை: புஷ்பை: தரவோ ருசிர ச்சதா: ।
காநநே அஸ்மிந் விநா காந்தாம் சித்தம் உத்பாதயந்தி மே ॥ 4-1-97
பஶ்ய ஶீத ஜலாம் ச இமாம் ஸௌமித்ரே புஷ்கர ஆயுதாம் ।
சக்ரவாக அநுசரிதாம் காரண்டவ நிஷேவிதாம் ॥ 4-1-98
ப்லவை: க்ரௌஞ்சை: ச ஸம்பூர்ணாம் மஹா ம்க நிஷேவிதாம் ।
அதிகம் ஶோபதே பம்பா விகூஜத்பி: விஹங்கமை: ॥ 4-1-99
தீபயந்தீ இவ மே காமம் விவிதா முதிதா த்விஜா: ।
ஶ்யாமாம் சந்த்ர முகீம் ஸ்ம்த்வா ப்ரியாம் பத்ம நிப ஈக்ஷணாம் ॥ 4-1-100
பஶ்ய ஸாநுஷு சித்ரேஷு ம்கீபி: ஸஹிதாந் ம்காந் ।
மாம் புந: ம்க ஶபாக்ஷீ வைதேஹ்யா விரஹீக்தம் ।
வ்யதயந்தீவ மே சித்தம் ஸஞ்சரந்த: தத: தத: ॥ 4-1-101
அஸ்மிந் ஸாநுநி ரம்யே ஹி மத்த த்விஜ கணாகுலே ।
பஶ்ய அயம் யதி தாம் கந்தாம் தத: ஸ்வஸ்தி பவேத் மம ॥ 4-1-102
ஜீவேயம் கலு ஸௌமித்ரே மயா ஸஹ ஸுமத்யமா ।
ஸேவேத யதி வைதேஹீ பம்பாயா: பவநம் ஶுபம் ॥ 4-1-103
பத்ம ஸௌகந்திக வஹம் ஶிவம் ஶோக விநாஶநம் ।
தந்யா லக்ஷ்மண ஸேவந்தே பம்பாயா வந மருதம் ॥ 4-1-104
ஶ்யமா பத்ம பலாஶாக்ஷீ ப்ரியா விரஹிதா மயா ।
கதம் தரயதி ப்ராணாந் விவஶா ஜநகாத்மஜா ॥ 4-1-105
கிம் நு வக்ஷ்யாமி தர்மஜ்ஞம் ராஜாநம் ஸத்ய வாதிநம் ।
ஜநகம் ப்ஷ்ட ஸீதம் தம் குஶலம் ஜந ஸம்ஸதி ॥ 4-1-106
யா மம் அநுகதா மந்தம் பித்ரா ப்ரஸ்தாபிதும் வநம் ।
ஸீதா தர்மம் ஸமாஸ்தய க்வ நு ஸா வர்ததே ப்ரியா ॥ 4-1-107
தயா விஹீந: க்பண: கதம் லக்ஷ்மண தாரயே ।
ய மாம் அநுகதா ரஜ்யாத் ப்ரஷ்டம் விஹத சேதஸம் ॥ 4-1-108
தத் சாரு அஞ்சித பத்மாக்ஷம் ஸுகந்தி ஶுபம் அவ்ரணம் ।
அபஶ்யதோ முகம் தஸ்யா: ஸீததி இவ மதி: மம ॥ 4-1-109
ஸ்மித ஹாஸ்யாந்தர யுதம் குணவத் மதுரம் ஹிதம் ।
வைதேஹ்யா: வாக்யம் அதுலம் கதா ஶ்ரோஷ்யாமி லக்ஷ்மண ॥ 4-1-110
ப்ராப்ய து:கம் வநே ஶ்யாமா மாம் மந்மத விகர்ஶிதம் ।
நஷ்ட து:கேவ ஹ்ஷ்டேவ ஸாத்வீ ஸாது அப்யபாஷத ॥ 4-1-111
கிம் நு வக்ஷ்யாமி அயோத்யாயாம் கௌஸல்யாம் ஹி ந்பாத்மஜ ।
க்வ ஸா ஸ்நுஷா இதி ப்ச்சந்தீம் கதம் ச அதி மநஸ்விநீம் ॥ 4-1-112
கச்ச லக்ஷ்மண பஶ்ய த்வம் பரதம் ப்ராத்உ வத்ஸலம் ।
ந ஹி அஹம் ஜீவிதும் ஶக்த: தாம் தே ஜநகாத்மஜம் ॥ 4-1-113
இதி ராமம் மஹாத்மாநம் விலபந்தம் அநாத வத் ।
உவாச லக்ஷ்மணோ ப்ராதா வசநம் யுக்தம் அவ்யயம் ॥ 4-1-114
ஸம்ஸ்தம்ப ராம பத்ரம் தே மா ஶுச: புருஷோத்தம ।
ந ஈத்இஶாநாம் மதி: மந்தா பவதி அகலுஷாத்மநாம் ॥ 4-1-115
ஸ்ம்த்வா வியோகஜம் து:கம் த்யஜ ஸ்நேஹம் ப்ரியே ஜநே ।
அதி ஸ்நேஹ பரிஷ்வங்காத் வர்தி: அர்த்ரா அபி தஹ்யதே ॥ 4-1-116
யதி கச்சதி பதாலம் ததோ அப்ய(அ)திகம் ஏவ வா ।
ஸர்வதா ராவண: தாத ந பவிஷ்யதி ராகவ ॥ 4-1-117
ப்ரவ்த்தி: லப்யதாம் தாவத் தஸ்ய பாபஸ்ய ரக்ஷஸ: ।
தத: ஹாஸ்யதி வா ஸீதாம் நிதநம் வா கமிஷ்யதி ॥ 4-1-118
யதி யாதி திதே: கர்பம் ராவண: ஸஹ ஸீதாயா ।
தத்ர அபி ஏநம் ஹநிஷ்யாமி ந சேத் தாஸ்யதி மைதிலீம் ॥ 4-1-119
ஸ்வாஸ்த்யம் பத்ரம் பஜஸ்வ ஆர்ய: த்யஜதாம் க்பணா மதி: ।
அர்தோ ஹி நஷ்ட கா।ர்யார்தை: ந அயத்நே ந அதிகம்யதே ॥ 4-1-120
உத்ஸாஹோ பலவாந் ஆர்ய நாஸ்தி உத்ஸாஹாத் பரம் பலம் ।
ஸ: உத்ஸாஹஸ்ய ஹி லோகேஷு ந கிஞ்சித் அபி துர்லபம் ॥ 4-1-121
உத்ஸாஹவந்த: புருஷா ந அவஸீதந்தி கர்மஸு ।
உத்ஸாஹ மத்ரம் ஆஶ்ரித்ய ஸீதாம் ப்ரதிலப்ஸ்யாம் ஜநகீம் ॥ 4-1-122
த்யஜ்ய காம வ்த்தத்வம் ஶோகம் ஸம் ந்யஸ்ய ப்ஷ்டத: ।
மஹாத்மாநம் க்தாத்மாநம் ஆத்மாநம் ந அவபுத்யஸே ॥ 4-1-123
ஏவம் ஸம்போதித: தேந ஶோகோபஹத சேதந: ।
த்ய்ஜ்ய ஶோகம் ச மோஹம் ச ராமோ தைர்யம் உபாகமத் ॥ 4-1-124
ஸோ(அ)ப்ய அதிக்ராமத் அவ்யக்ர: தாம் அசிந்த்ய பராக்ரம: ।
ராம: பம்பாம் ஸு ருசிராம் ரம்யாம் பாரிப்லவ த்ருமாந் ॥ 4-1-125
நிரீக்ஷமாண: ஸஹஸா மஹாத்மா ஸர்வம் வநம் நிர்ஜர கந்தராம் ச ।
உத்விக்ந சேதா: ஸஹ லக்ஷ்மணேந விசார்ய து:கோபஹத: ப்ரதஸ்தே ॥ 4-1-126
தம் மத்த மாதங்க விலாஸ காமீ கச்சந்தம் அவ்யக்ர மநா: மஹாத்மா ।
ஸ லக்ஷ்மணோ ராகவம் அப்ரமத்தோ ரரக்ஷ தர்மேண பலேந ச ஏவ ॥ 4-1-127
தௌ ஷ்யமூகஸ்ய ஸமீப சாரீ சரந் ததர்ஶ அத்புத தர்ஶநீயௌ ।
ஶாகா ம்காணாம் அதிப: தரஸ்வீ விதத்ரஸே நைவ சிசேஷ்ட சேஷ்டாம் ॥ 4-1-128
ஸ தௌ மஹாத்மா கஜ மந்த காமி ஶகா ம்க: தத்ர சிரந் சரந்தௌ ।
த்ஷ்ட்வா விஷாதம் பரமம் ஜகாம சிந்தா பரீதோ பய பார மக்ந: ॥ 4-1-129
தம் ஆஶ்ரமம் புண்ய ஸுகம் ஶரண்யம் ஸதைவ ஶாகா ம்க ஸேவிதாந்தம் ।
த்ரஸ்தா: ச த்ஷ்ட்வா ஹரயோ: அபிஜக்மு: மஹௌஜஸௌ ராகவ லக்ஷ்மணௌ தௌ ॥ 4-1-130
இதி வால்மீகி ராமாயணே ஆதி காவ்யே கிஷ்கிந்த காண்டே ப்ரதம: ஸர்க: